De betekenis van het spreekwoord
Het Nederlandse spreekwoord 'Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden' wordt vaak gebruikt in de context van schoonheidsverzorging, mode of zelfverbetering. Het betekent dat men moeite of ongemak moet doorstaan om er goed uit te zien of om iets moois te bereiken. Het spreekwoord wordt meestal licht ironisch gebruikt wanneer iemand bijvoorbeeld kiest voor hoge hakken, een pijnlijke schoonheidsbehandeling ondergaat of een streng dieet volgt.
Oorsprong en geschiedenis
Hoewel het moeilijk is om precies te achterhalen waar dit spreekwoord vandaan komt, is het al decennialang onderdeel van de Nederlandse taal en cultuur. Het is vooral populair geworden met de opkomst van schoonheidsidealen in de media en de invloed van mode-industrieën. De achterliggende boodschap is: schoonheid heeft een prijs, en soms is die prijs fysieke of mentale inspanning.
Moderne toepassingen in beauty en mode
Cosmetische behandelingen
Denk aan harsen, epileren, piercings of plastische chirurgie: allemaal situaties waarin het spreekwoord duidelijk naar voren komt. Hoewel het eindresultaat vaak gewenst is, gaat de weg ernaartoe niet zelden gepaard met ongemak of zelfs pijn.
Strakke kleding en hoge hakken
Veel vrouwen (en steeds vaker mannen) dragen kleding die er geweldig uitziet, maar niet altijd comfortabel is. Denk aan corsetten, strakke jeans, shapewear of pumps met hoge hakken. Het kiezen voor zulke mode sluit naadloos aan bij de gedachte achter dit spreekwoord.
Waarom we het blijven gebruiken
Het spreekwoord blijft actueel omdat het op een kernachtige manier een herkenbare situatie beschrijft. Daarnaast past het goed binnen onze maatschappij waarin uiterlijk belangrijk wordt gevonden. Vooral op sociale media worden beauty en mode vaak voorgesteld als bereikbaar, mits je bereid bent er wat voor over te hebben. Het gebruik van dit spreekwoord benadrukt dat schoonheid niet zomaar komt aanwaaien, maar dat er vaak daadwerkelijk inspanning of ongemak voor nodig is.
Een kritische kijk
Hoewel het spreekwoord vaak met een knipoog wordt gebruikt, is er ook kritiek. Sommige mensen vinden dat het een ongezond schoonheidsideaal promoot, waarbij pijn en ongemak genormaliseerd worden. Voorstanders van body positivity willen juist dat schoonheid niet gepaard hoeft te gaan met lijden. Zij pleiten voor zelfacceptatie en comfort als basis voor schoonheid. Toch blijft het spreekwoord herkenbaar en relevant binnen de huidige beauty-, mode- en lifestylecultuur.
